Viering van de Internationale Dag van de Coöperaties

2 juli 2022 – De International Cooperative Alliance (ICA), de internationale vertegenwoordiging voor coöperaties wereldwijd, definieert een coöperatie als: “Een autonome organisatie van personen die zich vrijwillig verenigen om hun gemeenschappelijke economische, sociale en culturele behoeften en ambities te behartigen door middel van een onderneming waarvan ze samen eigenaar zijn en die ze democratisch controleren.” Sinds 1922 wordt de Internationale Dag van Coöperaties, officieel uitgeroepen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, jaarlijks gevierd op de eerste zaterdag van juli. Dit jaar voor de 100 ste keer. Het doel van Internationale Dag van de Coöperatie is om het bewustzijn van coöperaties te vergroten en de ideeën van de beweging over internationale solidariteit, economische efficiëntie, gelijkheid en wereldvrede te bevorderen. Sinds 1995 hebben de ICA en de Verenigde Naties via het “Committee for the Promotion and Advancement of Cooperatives” (COPAC) gezamenlijk het thema bepaald voor de viering van #CoopsDay.

Het thema van dit jaar is “Coöperaties bouwen aan een betere wereld”. De ICA wil de coöperatieve gemeenschap en de wereld laten zien hoe coöperaties een belangrijke bijdrage geven en kunnen geven aan het bouwen van een betere wereld. De ICA nodigt voorstanders van het coöperatief model overal ter wereld uit om het woord te verspreiden over hoe de coöperatieve mensgerichte bedrijfsmodus bouwt aan een betere wereld. Dit geïnspireerd door de coöperatieve waarden van zelfhulp, zelfverantwoordelijkheid, democratie, gelijkheid, solidariteit en de ethische waarden van eerlijkheid, openheid, sociale verantwoordelijkheid en zorg voor anderen.

Coöperaties zijn over de hele wereld actief in veel verschillende sectoren van de economie, en hebben bewezen beter bestand te zijn tegen crises. Ze bevorderen economische participatie, strijden tegen aantasting van het milieu en klimaatverandering, scheppen fatsoenlijke banen, dragen bij aan voedselzekerheid, houden financieel kapitaal binnen de lokale gemeenschap, bouwen ethische waardeketens op en dragen bij aan vrede. Kort samengevat: “Coöperaties zijn het enige ondernemingsmodel met wereldwijd overeengekomen uitgangspunten die rusten op een fundament van gedeelde ethische waarden”.

Coöperatieve organisaties bestaan op Curaçao sinds halverwege jaren vijftig. Tegenwoordig bestaat de coöperatieve beweging van Curaçao uit zowel financiële (Credit Unions) als niet-financiële coöperaties. Het totale ledental van Credit Unions bedroeg eind 2021 ruim 32.000, wat betekent dat meer dan 20% van de totale lokale bevolking lid is van een of meer financiële coöperaties. Als we kijken naar de werkzame beroepsbevolking is de penetratiegraad ruim 55%. Namelijk alleen werkzame en gepensioneerde personen kunnen nu lid worden van een van de credit unions. Deze cijfers stellen het belang en het effect van coöperaties in de gemeenschap van Curaçao vast.

De jeugd vertegenwoordigt een aanzienlijk aandeel in de totale bevolking. Binnen deze subgroep is de werkloosheid buitengewoon hoog, in 2020, 42,2%. Een belangrijke bijdrage aan de werkloosheid is het gebrek aan praktische vaardigheden om ondernemerschap te ondernemen. Nu is het de kans om dit grote aantal ongebruikte energieën te benutten door met financiering via de financiële coöperaties (credit unions), gerichte programma’s voor ondernemerschapsvaardigheden en ondersteund door (coöperatieve) business incubators aan te bieden. Dus door middel van cocreatie, duurzame economische groei, volledige en productieve werkgelegenheid en fatsoenlijk werk voor iedereen bevorderen.

De bevordering van coöperaties moet, kan en mag daarom niet los worden gezien van een breder nationaal ontwikkelingsbeleid en programma. Met het accepteren van het “COOPERATIVE DEVELOPMENT POLICY CURAÇAO” heeft de Curaçaose overheid in 2021 getoond zich bewust te zijn van het verband tussen coöperatief ontwikkelingsbeleid en andere nationale ontwikkelingsplannen waarin coöperatief ontwikkelingsbeleid bij elkaar gebracht moet worden. De bevordering van coöperaties wordt in dit verband beschouwd als een van de belangrijke aspecten van de nationale economische en sociale ontwikkeling. De welvaart en het welzijn van Curaçao hangt onder andere af van het uitbreiden van de ondernemersbasis, en het toepassen van het coöperatieve model. Het behoud van verantwoordelijke lokale bedrijven die een actieve rol spelen in belangrijke economische en sociale sectoren speelt hierbij een uiterst belangrijke rol.

Bevordering van coöperatief ondernemerschap dient gepaard te gaan met de bevordering van verbindende samenwerking.  Coöperatief betekent namelijk: gericht op samenwerking en de wil graag samen- of mee te werken. Het gaat erom dat je probeert in de belangen van de anderen of in een gezamenlijk doel te voorzien. Dit zijn juist aspecten waar op Curaçao ruimte voor verbetering is.

De “International Labour Organization” (ILO) erkende en formuleerde de rol van de coöperatieve beweging in de gemeenschap (ILO Recommendation 2002-193) als volgt. De lokale coöperatieve beweging dient volgens zowel de ICA als de ILO, de overheid te helpen bij; het ontwikkelen van een beleidsmatig en juridisch kader voor de bevordering van coöperaties. Ook helpen bij het ontwikkelen van ondersteuningsprogramma’s zoals onderzoek, onderwijs, technische training voor coöperaties, financiële, technische en commerciële bedrijfsondersteunende diensten. Daarnaast de bewustmaking, mobilisatie, belangenbehartiging, beheren van eigen ondersteunende diensten en bijdragen aan de financiering ervan.

Coöperaties dienen bovendien een actieve relatie aan te gaan met werkgevers- en werknemersorganisaties, relevante gouvernementele en niet-gouvernementele instanties en financiële instellingen voor het scheppen van een gunstig klimaat voor de ontwikkeling van coöperaties. Verder het bevorderen van de horizontale en verticale integratie van coöperaties; het investeren in de ontwikkeling van het menselijk potentieel van hun leden, werknemers en managers. De verdere ontwikkeling van, de aansluiting bij nationale en internationale samenwerkingsorganisaties en het vertegenwoordigen van de nationale coöperatieve beweging op internationaal niveau hoort eveneens tot de speerpunten.

Tijdens het in 2018 gehouden Democratisch Dialoog over coöperatief beleid was een van de kernvragen aan de vertegenwoordigers van verschillende maatschappelijke sectoren: Welke praktische voorstellen kun je noemen die specifiek de prestaties van Coops of van de coöperatieve beweging in het algemeen op Curaçao kunnen verbeteren? De antwoorden op deze vragen hebben de basis gevormd voor het door de overheid samengestelde beleidsplan. In het beleidsplan is onder meer opgenomen dat er een wettelijk kader moet komen. Deze wetgeving moet coöperaties beschermen en tegelijkertijd mensen aanmoedigen om een eigen bedrijf te beginnen. Het beleidsplan besteed aandacht aan de invoering van een structuur van educatie en knowhow gebaseerd op de filosofie van het coöperativisme, op alle niveaus van het onderwijs op het eiland. Dus van primair, middelbaar tot beroepsonderwijs. Dus niet alleen in de vorm van kennis en knowhow, maar ook door coöperativisme te presenteren als een vorm van (sociaal) ondernemerschap. Bovendien de verankering van een geïntegreerd coöperatief onderwijs- en opleidingsinstituut om de toegang tot mogelijke investeringsfondsen voor ontwikkelingssamenwerking te vergemakkelijken.

De kredietunies en andere soorten coöperaties, spelen bovendien een belangrijke rol bij het bereiken van economische, sociale, milieudoelstellingen en de “governance-agenda” zoals vastgelegd in de SDG’s 2030 en geratificeerd door de Curaçaose overheid. Niet alleen omdat coöperatieve ondernemingen bedrijven zijn die streven naar de economische vooruitgang van de leden, maar ook omdat ze tegelijkertijd sociaal-culturele belangen vertegenwoordigen en het milieu beschermen. Coöperaties bieden een alternatief ondernemingsmodel voor bedrijven. De mate waarin ze bijdragen aan duurzame ontwikkeling gaat veel verder dan het scheppen van banen. Omdat het aandeel van coöperaties in het bbp en het totale aantal bedrijven op Curaçao nu relatief klein is, zou het bevorderen en uitbreiden van coöperaties een belangrijk instrument kunnen zijn om de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) te behalen.

Het decreet ondertekend door de minister van Economische Ontwikkeling op 2 mei 2019 legt de volgende overwegingen vast voor de formulering van het coöperatief ontwikkelingsbeleid dat de verwezenlijking van de SDG’s ondersteunt. De goedkeuring op 12 december 2018, door de toenmalige regering, van een routekaart voor de invoering en het geven van prioriteit aan de agenda 2030 van de SDG. De bevordering van coöperaties waardoor een grotere bijdrage kan worden gegeven aan de verwezenlijking van verschillende SDG’s, vooral armoedebestrijding (SDG1), hongerbestrijding (SDG 2), gendergelijkheid (SDG 5), werkgelegenheid en economische groei (SDG 8). Coöperaties en actoren in het spectrum van de sociale economie dragen onder meer bij aan duurzame en inclusieve groei, hooggekwalificeerde banen, sociale binding, sociale vernieuwing, lokale en regionale ontwikkelingen, milieubescherming en de bestrijding van de werkloosheid, vooral onder jongeren.

Fekoskan heeft, als vertegenwoordiger van de coöperatieve financiële sector een belangrijke bijdrage gegeven aan het tot stand komen van het “COOPERATIVE DEVELOPMENT POLICY CURAÇAO”. Ter ondersteuning van haar rol heeft Fekoskan al in 2018 de Curaçao Cooperative Academy (CCA) Stichting opgericht. De CCA is belast met het aanbieden van scholingsprogramma’s aan de leden van de aangesloten credit unions en voor andere coöperatieve organisaties die geïnteresseerd zijn. Naast de verschillende eerder ondernomen initiatieven wil de CCA in september van 2022, samen met de University of the West Indies-Cave Hill School of Management, beginnen met de “Leadership Certificate Program”. Dit programma is speciaal bedoeld voor leden en medewerkers van kredietunies die de ambitie hebben om in de toekomst door te groeien naar een leidinggevende positie binnen hun kredietunie.

Daarnaast heeft Fekoskan haar “Cooperative Service Center” opgericht en is ze bezig met de opzet van een “Cooperative Incubator”. De initiatieven hebben het doel de dienstverlening aan de aangesloten kredietunies en andere coöperatieve organisaties te diversifiëren, betaalbaar te maken en voor te bereiden op hun rol, verantwoordelijkheden en taken als entrepreneur. Als representatieve organisatie vertegenwoordigt Fekoskan bovendien de kredietunies bij internationale organisaties als ICA, NCR, CCC-CA en de CCCU. Verder heeft Fekoskan al stappen ondernomen om de samenwerking tussen de lokale kredietunies en overige coöperatieve organisaties en andere betrokken partijen binnen het coöperatieve ecosysteem te versterken.

In haar strategische doelstellingen heeft Fekoskan bovendien de te ondernemen stappen, die gericht zijn op het bereiken van toekomstbestendigheid, continuïteit en relevantie van kredietunies en die bijdragen aan het bereiken van de duurzame ontwikkelingsdoelen geïdentificeerd en uitgewerkt. Fekoskan heeft ook daartoe al stappen ondernomen door samenwerkingsverbanden aan te gaan met zowel lokale als internationale partners.

Fekoskan, als representatieve organisatie van kredietunies, wil niet alleen alle coöperatieve instellingen, maar ook alle andere stakeholders zoals onderwijsinstellingen, sociale organisaties en de overheid oproepen om gebruik te maken van de positieve effecten en de lessen die we hebben geleerd van de Covid pandemie. Namelijk, ‘Rebuild better together’, uitdagingen het hoofd bieden met solidariteit en veerkracht. Fekoskan zal dan ook blijven streven om initiatieven te ondernemen ter versterking van de sociaaleconomische situatie op Curaçao en is altijd bereid soortgelijke acties van andere stakeholders partijen te ondersteunen. Nu is de tijd om saamhorigheid te tonen en samen te werken in het belang van economische ontwikkeling; bij te dragen aan voedselzekerheid, het behouden van financieel kapitaal binnen de lokale gemeenschap, te bouwen aan ethische waardeketens en bij te dragen aan behoud van vrede. Want dat is de manier waarop praktisch inhoud gegeven kan worden aan het thema van de Internationale Dag van de Coöperatie, “Coöperaties bouwen aan een betere wereld”. Dat is waar de
coöperatieve beweging voor staat.